{
    "title": "İrade",
    "image": "https://www.psiko.gen.tr/images/irade(1).jpg",
    "date": "23.01.2024 03:29:27",
    "author": "oktay öztürk",
    "article": [
        {
            "article": "<b>İrade,</b> İnsanoğluna özgü bir kavram olmakla birlikte irade iki bölümde incelenir; İnsanın bir şeyi yapıp yapmamaya karar verme gücüne <b>irade denir.</b> Aynı zamanda istek ve dilekleri ile, kişilerin niyet, arzu ve amaçlarını kontrol altına alma ve tutabilme gücüne <b>özgür irade</b> veya <b>erkin irade</b> denir. Herhangi bir zorlama ya da zorunluluk olmadan kendi iradesi ile uygulama gücüne irade denir. Kişinin eylem ya da eylemleri gerçekleştirmek amacı ile sergilemiş olduğu kararlılığa da insanın özgür iradesi denir. İradenin sözlük anlamı istek, arzu ve dilek olmakla birlikte terim anlamında irade ise; İnsanın bir eylemin yapılıp yapılmayacağına ya da yapılacak eylemler arasından birini seçmesine irade denir.</div><div><br></div><div><b>Sözlük Anlamında İrade</b></div><div><br></div><div><b>Felsefe de İrade</b></div><div><br></div><div><b>Sözlük anlamı;</b> Dilek, arzu, güç, istek, şevk anlamlarına gelmektedir. Hayat sahibi bir şeyin yapılmasını kendi isteğiyle seçmesidir.</div><div><br></div><div>Felsefede İrade: İnsanın düşüncesini, eylemini bilinçli bir şekilde bir hedefe ulaşma doğrultusunda kendisini yönlendirme yeteneğidir. Hem duygusal hem de fiziksel bileşenlerden oluşur. Bir gurup insanın iradesi ortak bir hedefe yönelirse bilinçli ve topyekûn eylem yapma olanağı olur. Bu duruma da <b>kolektif irade</b> ortaya çıkar. Bir iradenin ortaya çıkışıyla sosyalist toplumda tüm toplumu kapsayan irade çıkar. Bu irade toplumsal gelişme yasaları araştırma ve bilgi edinme işçi çıkarlarını ve amaçlarını belirler. İrade Külli ve Cüz'i İrade olmak üzere irade iki dalda incelenir.</div><div><br></div><div><b>Külli İrade Nedir?</b></div><div><br></div><div>Külli irade, Allah'ın mutlak iradesi olarak adlandırılmaktadır. Allah'ın <b>sübuti</b> sıfatlarından biri de irade sıfatıdır. Allah dilediğini, dilediği zaman, dilediği şekilde yapar. O, bir şeyin olmasını istediğinde, kendisine engel olacak hiçbir güç yoktur. Yüce Allah bir şeyin olmasını dilediğinde ona 'ol' der, oda hemen oluverir. Yüce kitabımız Kur'an'ı Kerim'de Allah'ın iradesiyle ilgili olarak şöyle buyrulur; 'Allah dilediğini yaratır' denilmiştir. Hazreti Peygamberde 'Allah'ın dilediği olur, dilemediği olmaz' şeklinde buyurmuştur.</div><div><br></div><div><b>Cüz'i irade Nedir?</b></div><div><br></div><div>Cüz'i irade ise Allah'ın kullarına vermiş olduğu seçme yeteneği ve özelliğidir. İnsanoğlunu sorumlu kılan da budur. Eğer Allah insanoğluna irade özgürlüğü vermemiş olmasaydı kullarını yaptıklarından sorumlu kılmazdı. Nitekim irade sahibi olmayan melekler sorumlu değildir.</div><div><br></div><div><b>Temel Ayet;</b> Ey Peygamber! de ki:' Rabbinizden hak ve hidayet gelmiştir. Öyle ise dileyen iman etsin, dileyen de inkâr etsin'</div><div><br></div><div><b>Sözlükte irade ne demek?</b></div><div><br></div><div>İnsanın davranışlarını, eylemlerini akla uygun gerçekleşebilme yetisi, istenç, buyruk. Bir şeyi yapıp yapmamaya karar verme gücü; istek, dilek. İstenç olarak adlandırılmaktadır.</div><div><br></div><div><b>İrade Felci Nedir?</b></div><div><br></div><div>İrade felci genellikle insanın bir eylemi yapmak istemesi fakat yapmaya bir türlü istek ve arzusu olmama durumuna İrade felci denir. İrade felci ecnebilerde <b>paralysis of will</b> sözüyle söylenirken bu durum bizde genellikle havadandır, bahar çarptı veya üstüme ölü toprağı serpilmiş gibi deyimler ile dile getirilen durumdur. İnsanın bu psikoloji içerisinde yaşadığı evredir. Bu duruma irade de irade felci denilmektedir.</div><div><br></div>"
        }
    ]
}