{
    "title": "Sosyal Fobi Nedir",
    "image": "https://www.psiko.gen.tr/images/sosyal-fobi-nedir(1).jpg",
    "date": "23.01.2024 03:22:09",
    "author": "orhan alem",
    "article": [
        {
            "article": "<div><b>Sosyal fobi nedir?</b> Anksiyete (Kaygı) Bozukluğu veya sık kullanılan ismiyle toplumsal fobi bireyin başkaları aracılığıyla yargılanabileceği kaygısını taşıdığı yaşamsal ortamlarda mahcup veya rezil olacağı düşüncesi ve bu konuyla alakalı bariz ve devamlı korkusunun meydana geldiği bir kaygı bozukluğudur. Bireyler başkalarıyla etkileşimde bulunmalarını gerektiren veya bir eylemi başkalarının yakınında yapmaları gerekli olan durumlardan korkarlar ve bunlardan olası olduğunca kaçınmaya çalışırlar. Ellerinin veya seslerinin titrediğinin farkına varılacağı benzeri kaygılarından dolayı topluluk önünde konuşmaktan korkabilirler veya düzgün bir pozisyonda konuşamıyor benzeri görünmekten korktukları amaçlı başkalarıyla karşılıklı olarak konuşurken fazla kaygı duyabilirler.</div><div><br></div><div>Sosyal fobinin yaşam boyu görülme oranı %2-13 içerisindedir. En sık rastlanan psikiyatrik hastalıklardan biridir. Türkiye'de üniversite öğrencilerinde yapılmış olan araştırmada %24'ünde bu sağlık sorununun meydana geldiği saptanmıştır. Toplumsal fobi aşağı tipine yönelik değişmekle beraber erken ve geç ergenlik çağı içinde başlar.</div><div><br></div><div><b>Sosyal Fobi Neden Olur?</b></div><div><br></div><div>Pek çok fazla kişi yepyeni biriyle tanışırken veya topluluk önünde konuşma yerine getirmek zorunda kaldığında heyecanlanabilir veya ürkek davranabilir. Fakat toplumsal fobi veya diğer ismiyle toplumsal anksiyete bozukluğu, utangaçlıktan veya birtakım durumlarda heyecanlanmaktan çok daha fazlasıdır. Toplumsal fobisi meydana gelen bireyler gülünç hale düşme, rezil olma, başkaları aracılığıyla yargılanma korkusunu o civarı yüklü yaşarlar ki, bunun için taban hazırlayabilecek her çeşitli ortamdan kaçmaya çalışır ve gündelik yaşamlarını aksatabilirler. Başkalarının yer aldığı ortamlardan kaçarlar. Fakat utanma korkusu veya heyecanın sebep meydana geldiği çarpıntı ne civarı kuvvetli olursa olsun, toplumsal ortamlarda rahat olmayı öğrenmek ve yaşamı dar bir sahaya hapsetmeden yaşamanın olası meydana geldiğini unutmamak gereklidir. Fakat utanma korkusu veya heyecanın sebep meydana geldiği çarpıntı ne civarı kuvvetli olursa olsun, toplumsal ortamlarda rahat olmayı öğrenmek ve yaşamı dar bir sahaya hapsetmeden yaşamanın olası meydana geldiğini unutmamak gereklidir.</div><div><br></div><div>Toplumsal anksiyete bozukluğu bilhassa her zamankinden çeşitli ve başkaları aracılığıyla izlenme, değerlendirilme ihtimali içerir toplumsal vaziyetlere karşı yüklü bir korku duyulmasına neden olur. Toplumsal fobisi meydana gelen bireyler amaçlı bu toplumsal durumlar o civarı korkutucudur ki, o anı haftalarca düşünürler ve bunu yalnızca kafalarında canladırmak dahi onlarda endişeye neden olur. Yaygın tipin daha erken yaşta başladığına konusunda veriler bulunur. Başlangıç yaşı amaçlı 0-5 yaş arası ve 11-13 yaş arası iki pik bulunur. Bayanlarda daha sık görüldüğü fakat muayenehane müracaatta erkeklerin daha sık oranda meydana geldiği belirtilmektedir. Toplumsal fobi en evrensel bağlamda, bir veya daha sık sık toplumsal vaziyetten huzursuz olmak ve kaçınmak olarak anlam edilebilir. Sık sık huzursuz olunan toplumsal durumlar, topluluk önünde konuşma, yepyeni insanlarla tanışma, toplumsal ortamlar, karşı cinsle dostluk ilişkisi başlatma, topluluk içerisinde yeme yeme, evrensel tuvaletleri kullanma, makam sahibi şahıslarla konuşma ve başkalarının fikirlerine karşı çıkış olarak gösterilebilir. Toplumsal fobikler, sık sık huzursuz oldukları ortam ve durumlardan kaçınmaya/uzak durmaya çalışırlar. Bunu yapamadıklarında ise nihai derece endişeli ve utanmış hissederler. Toplumsal fobi utangaçlığın zor ve işlev bozucu bir halidir ve bireyin hayatında sorunlar yaratabilir. Sınıfta laf alamamak, sıhhatli dostluk ilişkileri geliştirememek, toplumsal eğlencelere katılamamak, iş ortamında potansiyelinin altında performans sergilemek, karşı cinsle ilişki geliştirememek toplumsal fobinin yol açacağı meselelerden bazılarıdır. Toplumsal fobi kişide yarattığı huzursuzluk buna bağlı olarak depresyonu da tetikleyebilir.</div><div><br></div><div><b>Sosyal fobi semptomları nelerdir?</b></div><div><br></div><div>Sosyal anksiyete hastalığı olan çoğu birey olayların yolunda gitmediğinin farkındadır, ama bu duygusunu rahatsızlık işareti olarak görmez. Belirtiler şunlardır:</div><div><ul><li>Sosyal vaziyetlere karşın yüklü anksiyete</li><li>Sosyal durumlardan sakınma</li><li>Kafa karışıklığı, kalp çarpıntısı, terleme, titreme, surat kızarması, adale gerilmesi, mide ekşimesi ve ishal benzeri anksiyete semptomları</li><li>Çocuklar ağlayarak, ebeveyne yapışarak veya sinir nöbetiyle anksiyetelerini ifade edebilirler.</li></ul></div><div><b>Sosyal fobinin tedavi metodu</b></div><div><br></div><div>SF'de ilaç tedavisi ve psikoterapi uygulanır. Hastanın vaziyetine yönelik bazı durumlarda tek başına psikoterapi, bazı durumlarda ilaç tedavisi uygulansa da genellikle her ikisinin birlikte uygulanmasında iyileştirme oranı yüksektir. İlaç rehabilitasyonunda bilhassa serotonin sistemi üstünde etkisi olan ilaçlar seçilir. Rehabilitasyonun başlangıç günlerinde hafif bulantı, baş ağrısı, uyku bozukluğu, midede rahatsızlık benzeri belli bir süre hemen yan etkiler oluşabileceği, her geçen gün bu bulgulara vücudun alışabileceği hasta kişiye bildirilir. Bu ilaçlar bağımlılık yapmaz, daimî hasar verici hemen yan tesirleri yoktur. İlaç tesirinin meydana çıkması amaçlı iki-üç hafta civarı beklemek gereklidir. İlacın etkisinin olup olmadığına hüküm verme amaçlı en az 10 hafta zaman geçmelidir. İyileştirme ömrü, aşağı yukarı 9-12 aydır. SF'de en yaygın tatbik edilen terapi tarzı Bilişsel ve davranışçı terapidir. Bilişsel terapide endişe hissiyatları ve bu kaygıya karşın meydana gelen bedensel reaksiyonları tanıma, endişe doğuran durumlardaki düşüncelerin neden meydana geldiğini bulmak, bunlara karşın başa çıkış taktikleri geliştirme benzeri süreçler bulunur. Davranışsal terapide ise şeklinde olma, yakınmaların üzerine gitme, semptomları ek olarak tam olarak algılayabilmesi amaçlı oyun oynama, gevşeme kursu, toplumsal yetenek kursu benzeri her hastada başka uygulanabilecek yollar bulunur. Bununla birlikte aile ve grup terapisi de uygulanabilir.</div><div><br></div>"
        }
    ]
}