Çocuklarda Otizm
Çocuklarda otizm, doğumdan sonraki üç yıl içinde ortaya çıkmaktadır. Daha sonra yaşam boyu etkili olup, sosyal iletişimde hem sözel hem de sözel dışı iletişim sorunlarıyla, yinelenen davranışlarla ve kısıtlı ilgi alanlarıyla yaşanan gelişimsel bir sorundur. Toplumda her 110 çocuğun birini etkileyen otizm, veriği belirtiler sayesinde asperger sendromu gibi rahatsızlıklardan kolayca ayrılır.
Genetik kökenli olduğu bilinmesine rağmen, oldukça karmaşık bir rahatsızlıktır. Çok nadir olarak doğumda görülen sakatlıklarla bağlantısı olur. Uzmanların bir kısmı çocuklarda otizmin bu dönem uygulanan aşılardan etkilendiğini düşünmektedir. Otizm beyinde oldukça geniş bir alanı etkilemekte, ancak bunun sebepleri bilinmemektedir. Aile içinde çocuklarda ortaya çıkan otizm belirtileri, çocuğun ilk iki yaşı içinde oldukça belirgin şekilde görülür. Eğer erken aşamada tedaviye başlanırsa, çocuklara kendine bakma alışkanlığı, iletişimde ve sosyalleşmede bazı alışkanlıklar kazandırılabilir. Bu hastalığın önlenmesi mümkün değildir. Hasta çocukların çok küçük bir bölümü yetişkinlik döneminde bağımsız şekilde yaşamlarına devam edebilir.
Çocuklarda otizm tanısında kullanılan belirtileri nelerdir?
Rahatsızlığın oldukça farklı belirtileri bulunmaktadır. Otistik olan çocuklarda üç yaş öncesinde bazı alanlarda anormal fonksiyonlar ya da gecikme izlenir. Sosyal etkileşim, hayali ya da sembolik oyunların oynanması, sosyal iletişimde kullanılan dil alanlarında meydana gelen kriterler içinde en az 6 tanesinin olması, çocuklarda otizm tanısı konulması için gereklidir.
Sosyal etkileşimde bozukluk: Otistik çocuklarda bu alanda en az iki semptom bulunmalıdır. Bu alanda görülen belirtiler arasında çocuğun sosyal etkileşimde çektiği zorluk, gelişiminle orantılı kendi yaşıtlarıyla eksik ilişki kurmak, kendi başarılarını, sevdiği alanları, ilgi alanlarını başkalarıyla paylaşmada çekinik kalma, sosyal etkileşime girmeme, duygusal etkileşime yanıtsız kalma ya da hiç katılmama yer alır.
İletişim bozukluğu: bu alanlarda çocuklarda en az bir semptom bulunmalıdır. Bunlar arasında dil gelişiminde gecikme, dil gelişiminin hiç olmaması, çocukların bunu hareketleriyle bile gösterememesi, başka çocuklarla konuşma başlatma, konuşmayı devam ettirmede isteksiz olma, tekrarlayıcı dil kullanımı, kalıplaşmış dil kullanma yer alır.
Hayali oyun ya da sembolik oyun oynama: bu konuda çocuklarda en az bir semptom bulunmalıdır. Çocukların gelişimine uygun olan oyunları oynamaması, tekrarlayıcı, kalıplaşmış eylemlerle ilgi alanının olması, hayali oyunlar oynaması, amaçsız hareketlerde ısrarcı olması, devamlı eşyaların parçalarıyla uğraşması bu tür belirtilerdendir.
Çocuklarda otizme neden olan etkenler
Bu hastalığın neden oluştuğu konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Fakat otizmin nedeni tek bir etkenden kaynaklanmaz. Hastaların beyin hücreleri farklı çalıştığından, beyin hücrelerinin arasında mesaj ileten ileticilerdeki eksiklik ya da fazlalılığın buna neden olduğu düşünülmektedir. Genetik hastalıkların bazıları da otizm nedeni olarak kabul edilir. Aynı şekilde genetik etkenlerde buna sebep olabilir. Tek yumurta ikizlerinde de çift yumurta ikizlerine göre otizm daha fazla görülür. Ancak otizm sebebi sadece genetik olsaydı, doğan bütün ikizlerde otizm olurdu. Bazı araştırmalarda birden fazla sayıda genin birbiriyle etkileşimi sonucunda otizm geliştiği belirlenmiştir. Genetik açıdan çocukların otizme yatkın olması halinde, doğumda yaşanan sorunlar fazla olur. Bazen anne karnında bebeğin kızamıkçık hastalığı geçirmesi, otizm sebebi olarak görülebilir. Erkek çocuklar kız çocuklarına göre 4 kat daha risklidir. Buna rağmen kız çocuklarında otizm daha ağır seyirlidir. Otistik çocukların %70 kadarında zekâ geriliği olurken, kalan kısmın 5-10 kadarı üstün zekâlı olurlar. Çocuklarda otizm buna eşlik eden sorunlara ve zekâ düzeyine bağlı olarak, hastalığın daha ağır seyretmesine yol açar. Özellikle duygu durum bozukluğu, epilepsi, dikkat eksikliği gibi rahatsızlıkları olan otistik çocukların durumu daha ağır olur.
Otizmli çocukların davranışları- Çocuğun adına tepki vermemesi
- Karşısındakilerle göz kontağının sınırlı olması ya da hiç olmaması
- Etrafına karşı ilgisiz olmak
- Çocuğun aşırı hareketli ya da hareketsiz olması
- Bazılarının fiziksel temasa izin vermemesi
- Hastaların zamirleri ters kullanması olabilir
- Kendileri işaret etmez, bunu yetişkinlerin elleriyle yapmayı tercih edebilirler
- Konuşulanları papağan gibi tekrar etmek
- Hastalar kendisini sosyal açıdan ve duygusal olarak izole edebilir
- Düzen takıntısı bulunabilir
- Konuşma gelişmemiş olabilir ya da konuşma olsa da iletişimde kullanmayı tercih etmezler
- Uygun olmayan şekilde, uygunsuz ortamlarda gülerler
- Rutinlerinde gerçekleşen değişimlere tepkili olabilirler.
- Çocuklar oyuncaklarla gerektiği gibi oynamazlar
- Yemek yeme bozuklukları gelişebilir
- Tekrarlayıcı davranışları bulunabilir
- Hasta çocukların bir kısmında inatçılık olabilir
- Hayali oyun oynamayı tercih ederler
- Soğuk ve sıcağa karşı tepki vermezler
- Devamlı aynı oyunları oynama, beklemeye tahammülsüz olma
- Acıya karşı duyarsız olma
Çocuklarda otizm oldukça fazla belirtiye yol açabilir. Her hastada farklı belirtilerde görülebilir. Bu belirtilerin hepsi birlikte olmayabilir. Eğer otizm hastalarda erken aşamada teşhis edilebilirse, ileride yaşamlarını bağımsız şekilde sürdürebilme olasılığı vardır. Bu nedenle ailelerin buna karşı duyarlı olmaları ve çocuklarını iyi gözlemlemeleri gerekir.
19.01.2024 06:47:49
Çocuklarda Otizm ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
