Halüsinasyon, diğer bir adıyla varsanı, gerçek hayatta var olmayan ancak kişilerin duyu organlarının herhangi biriyle algıladığını zannettiği durumlardır ve genellikle sinirsel ya da ruhsal hastalıkları olan kişilerde görülür.

Halüsinasyon gören kişilerin aslında etrafında reel bir durum olmaz fakat kişi, etrafında var olmayan canlı ya da cansız bir varlığı hisseder. Bu durum oldukça ciddi bir rahatsızlıktır. Özellikle halüsinasyon durumunun sürekli tekrar etmesi, kişinin sosyal hayatını ve psikolojisini olumsuz etkiler.

Gözleri bozuk olan veya migreni olan kişilerin gördüğü ışık yansımaları ve sağlıklı kişilerin ruhsal ve fiziksel yorgunluk yaşadıkları zamanlarda, ihtiyarlık döneminde uykuya dalmak üzereyken veya uyanmak üzereyken gördüğü bazı şekiller ve gri renkli nesneler halüsinasyon olarak değerlendirilmez. Çünkü bu durumlarda kişi olayın nedenini bilir.

Halüsinasyon durumu yansımalar ile karıştırılmamalıdır. Yansımalar, gerçek dış uyarıcıların yanlış bir şekilde algılanması veya yanlış değerlendirilmesi sonucunda oluşur. Halüsinasyon ise kişinin kendi kuruntusudur. Halüsinasyon yaşayan kişiler, düşüncelerini karşı tarafa söylediklerini düşünüp, aklından geçenlerin diğer insanlar tarafından bilindiği hissine kapılabilir ve kendisine ait olmayan bazı fikirlerin beynine sokulduğunu bile düşünebilirler.

Halüsinasyon türleri optik (görsel) halüsinasyonlar ve akustik (işitsel) halüsinasyonlar olmak üzere iki çeşitte görülür.

Optik (Görsel) Halüsinasyonlar: Optik halüsinasyonlar, hastanın gerçekte var olmayan küçük nesneleri ve nesnelerin hareket ettiğini görmesi durumudur. En sık rastlanan bu halüsinasyon türü, genellikle Lewy cisimcikli demans durumu yaşayan kişilerde görülür. Optik halüsinasyonlara Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıklarda da sık rastlanır. Optik halüsinasyonlarda gözle görüldüğü zannedilen nesnelerin çoğunluğu birkaç saniye kadar kısa bir süre devam eder ve sonra kaybolur. Bu halüsinasyon türü, kişinin fiziksel durumunu olumsuz etkileyecek enfeksiyon türü hastalıklarda, kullanılan bazı ilaçların yan etki yaptığı durumlarda ve görme kaybı yaşayan kişilerde ortaya çıkabilir.

Akustik (İşitsel) Halüsinasyonlar: Bu halüsinasyon türü çoğunlukla şizofreni rahatsızlıklarında görülür. Akustik halüsinasyon durumu yaşayan kişiler, genellikle görünmeyen ve gerçekte var olmayan birilerinin hareket ettiğini ve kendilerine emir verdiğini düşünür ve bazı sesler duyduğunu zannederler. Akustik halüsinasyon durumu olan kişiler, çoğunlukla kendi kendine konuşur ve konuşmak için karşısında konuştuğunu zannettiği birilerinin konuşmasının bitmesini bekleyebilir.

Halüsinasyon tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığın tedavisinde öncelikle kişinin halüsinasyon durumunu yaşamasının altında yatan rahatsızlıklar belirlenip, ona göre halüsinasyon durumunu ortadan kaldıracak ilaç tedavileri uygulanır. Aynı zamanda ilaç kullanan halüsinasyon rahatsızlığı olan kişilerde çevrenin desteği de oldukça önemlidir.

Halüsinasyon durumu yaşayan kişilere, düşüncelerinin ya da gördüklerinin gerçekte var olmadığını ısrarla anlatmak yerine onları tedavi olmaya ikna etmek gerekir. Halüsinasyon rahatsızlıklarında doktora erken başvurmak, rahatsızlığın tedavisinin kısa sürmesi açısından oldukça önem taşır. Bu nedenle kişinin halüsinasyon durumu yaşaması durumunda mutlaka doktora başvurması gerekir.