Kekemelik
Kekemelik, konuşmadaki akıcılığın olmaması, olması gereken ritmin sağlanamaması yüzünden yaşanan iletişim bozukluğudur. Konuşmanın akıcı olması zamanlamaya ve ritme bağlıdır. Akıcı konuşmada vurgulama, hız ve duraksamaların doğru yerlerde olmalı, kelimeler, kelime gruplarıyla beraber akmalıdır. Akıcılığı uygunsuz yerde yapılan duraksamalar, sürekli yapılan tekrarlarlar, duraklamalar ve diğer problemler etkiler.
Bunlar konuşmanın doğallığını sekteye uğratır. Seslerin ve hecelerin, kelimelerin uygunsuz şekilde uzatılması, yapılan tekrarlar, duraksamalar konuşmanın akıcılığını bozmakta ve kekemeliğe neden olmaktadır. Konuşmacı bir anda söyledikleriyle değil, nasıl konuştuğuyla dikkat çekmeye başlar. Kişi bunun farkına vardığında, kekemelikle beraber endişe ve korku duyguları oluşmaya başlar. Bazı kişilerde yüz ve vücut hareketleri de konuşmacıyı etkilemeye başlar.
Kekemelik farklı şekillerde görülebilir- Normal olmayan şekilde hecelerin, seslerin, kelime ve kelime gruplarının yinelenmesi (E-e-evet, ge-ge-geniş, sen-sen-sen gel gibi)
- Kelimelerin tamamlanmadan kesilmesi
- Seslerin anormal şekilde uzatılması (K k k kalem, b b b böcek gibi)
- Kararsız konuşma sonucunda, düzensiz solunumla birlikte, konuşurken anormal vurguların yapılması
- Belirli bir sesin söylenememesi, konuşmada gerilme sonucunda nefesin kesilmesi ve tıkanma gibi etkiler oluşur. Kişinin konuşmaya devam etmek için büyük bir çaba gösterdiği görülür.
Bu yüzde gerilime, baştaki ani hareketlere, kaş ve göz oynatma gibi istenmeyen hareketler meydana gelir.
- Konulurken zorlanma, fazladan çıkan sesler, heceler ve kelimeler konuşmaya dahil olur (Şey, gibi, aman ya gibi)
- Konuşma sırasında bazı kelimeler uygunsuz şekilde söylenebilir. Kekemelik sorunu bulunan kişiler hangi seslerde, kelimelerde sorun yaşadığını bildiğinden, bu sesleri ve kelimeleri söylemekten kaçınırlar. Bu durum kişilerin konuşmaktan kaçınmasıyla sonuçlanır.
Kekemelik neden olur?
Kekemeliğin neden olduğu hakkında uzmanların farklı görüşleri bulunmaktadır. Genellikle görüş birliğine varılan nedenler arasında yapısal bir bozukluğun olması, bunun sonradan öğrenilen bir davranış olması, çevresel faktörlerin bunda etkili olması, direniş gibi nedenler bulunur. Kekemeliğin kalıtsal olarak ortaya çıktığı konusunda bazı araştırmalar da yapılmaktadır. Ancak araştırmalardan alınan kesin bir sonuç henüz yoktur.
Kekemelik toplumda en fazla kimlerde görülür?
Kekemeliğin en fazla görüldüğü kesim dil gelişiminin olduğu 2-6 yaşları arasındadır. Ancak okul çağında, yetişkinlikte de kekemelik ortaya çıkabilir. Kız çocuklarında erkeklere göre daha fazla görülen kekemelik daha şiddetli olarak da yaşanabilir. Kızlarda kekemeliğin sürekliliği de daha fazla görülür.
Kekemelik sürekli bir hal alır mı?
Özellikle çocuklarda dil gelişiminin olduğu süreçte yaşanan kekemelik normal kabul edilebilir. Çocuklar bu sorundan belirli bir sürede kurtulabilir. Dil gelişiminin olduğu 2-6 yaş arasında çocuklardaki düşünme hızı, kelimeleri çıkarma hızından daha yüksektir. Bu çocukların geçici bir süre kekemelik sorunu yaşamalarına yol açabilir. Kekemelik sorunu olan kişilerde bazen akıcı ve düzgün konuşmalarda olur. Bu genellikle iletişim sorununda kaygı duyulmadığında, şarkı söylerken, oyun oynama sırasında görülür.
Kekemelik tedavisi nasıl yapılır?
Kişilerde kekemelikten kaynaklanan belirtilerin ortadan kaldırılması tedavide önemli bir unsurdur. Fakat kişinin kendisine, etrafına ve konuşmasıyla alakalı tutumunu da değiştirmesi önemlidir. Kekeme kişiler yapamam yerine yapabilirim düşüncesine sahip olmalıdır. Çalışmalar sırasında ruhsal sağaltıma önem verilmelidir. Hastalarla iş birliği içinde olan tedavi programı uygulanmalıdır. Tedavide yapılması gerekenler ise;
Kekemeliği tanıtma: Kişiler bu süreçte kekeme olduklarını bildikleri halde, kekemeliğin niteliğini kavrayamazlar. Bunun için ayna karşısına geçerek konuşmaları ve konuşmalarını kayıt altına almaları gerekir. Daha sonra bunu izledikleri takdirde, sorunun gerçekte ne olduğunu daha iyi öğrenirler. Görüntüdeki ağız yapısını, çene ve dudak yapısını inceleyerek, konuşmasında kekelemeyen kişilerin farklılığını kavrar. Bu sayede kekemeliğin yapısal bir problemden olmadığını anlayabilir.
Kendini anlama ve tanımaya yardımcı olmak: Kişinin kekemelik dışında farklı özellikleri bulunabilir. Ancak kekemeliğe odaklandığı için bunların farkına varmamış olabilir. Bu açıdan kişinin kendisini tanımasına destek olunmalıdır. Kişi özelliklerini görmeli ve bilinçli olmalıdır.
Başkalarını anlama ve tanımaya yardımcı olmak: Kekemelik problemi sadece kişinin iç benliğiyle çatışmaya yol açmaz. Aynı zamanda başka kişilerle olan ilişkilerini de etkiler. Başka kişileri yeterince tanıyamadıkları için, karşısındaki kişileri kendileriyle alay eden, hor görüp, küçümseyen birileri olarak kabul ederler. Kekeme kişiler başka kişilerle ilişki kurmayı isterse, kekemelik bir anda ikinci plana atılabilir.
Kişinin konuşma etkinliklerine katılmasını sağlamak: Kişileri bir süre konuşmayarak, kekemeliği gizleyebilir. Ancak bu kekemeliğin ortadan kalkmasına yeterli olmaz. Kişi konuşmaya yöneltilerek, yapılacak konuşma etkinliklerine katılmalıdır. Kekemelik tedavisinde bunun önemi oldukça fazladır.
20.01.2024 05:16:26
Kekemelik ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
.jpg&description=Kekemelik){kind=link}