Obsesif Kompulsif Bozukluk
Obsesif kompulsif bozukluk, obsesyon denilen kişinin istese de engel olamadığı, düşüncelerinden uzak tutamadığı fikirlerin, kompulsiyon adı verilen tekrarlayıcı davranışlarla, zihinsel eylemlerle ortaya çıkan ruhsal bir rahatsızlıktır. Gerçek bir takıntı hastalığı olarak kabul edilebilir. Bu hastalar günlük yaşamında endişelerle, evhamlarla, takıntılarla hareket eder, takıntı haline getirdiklerini çözüme kavuşturmadan rahat edemezler.
Hastalarda obsesif olarak tanımlanır. Obsesif kişilerin yaşadığı kompulsiyon ve obsesyonlar günlük yaşamı etkiler ve toplumlara göre de farklılık gösterir. En fazla ergenlik döneminde görülen, ancak her yaşta ortaya çıkabildiği kabul edilen bir hastalıktır. Kadınları erkeklerden daha fazla etkiler.
Obsesif kompulsif bozukluk belirtileri nelerdir?
Kuşku obsesyonu ve kontrol kompulsiyonu: En fazla görülen bozuklardan biridir. Obsesif kişilerde açık kapılar, kilitlenmemiş kapılar, ocağın açık kalması, ütünün fişte olması gibi kuşku obsesyonları olup, çoğu kez bunları kontrol etmesi gerektiği kontrol kompulsiyonu ortaya çıkar. Yaşamın değişik alanlarını etkileyen bu bozukluklar başkalarına zarar verme, istemeden zarar verme, kötü söz söyleme düşünceleriyle de yaşanabilir.
Bulaşma obsesyonu ve temizlik kompulsiyonu: Kişilerde giysilerine, vücuduna kir, toz, zehir, kimyasal gibi maddelerin bulaşacağı gibi takıntılar meydana gelir ve bunları ortadan kaldırmayı hedefleyen davranışlar ortaya çıkar.
Değişik maddelerin giysiye, vücuda bulaşması bulaş obsesyonu, bu maddelerin yok edilmesi için yapılan davranışlar da temizlik kompulsiyonu olur.
Cinsel içerikli obsesyonlar: Obsesif kişilerde bazen yaşına yakışmayan, toplumdaki konumuyla uyuşmayan, kendine yakışmayan cinsel içerikli obsesyonlar olur. Buna kadınların çevresindeki erkeklerle ilgili kurduğu cinsel hayaller örnek verilebilir.
Dini içerikli obsesyon: bu genellikle dini inançları yoğun olan toplumlarda olan obsesyonlardır. Kişinin kendi dini inançlarının tersine oluşan dini takıntılar bulunur. İbadetini dinine uygun şekilde yapmasına rağmen, Allah'ın varlığından kuşku duyma dini içerikli obsesyon örneklerinden biridir.
Dokunma kompulsiyonu: bu hastalar yapacakları herhangi bir hareket öncesinde, kendilerine göre değerli olan bir eşyaya dokunma ihtiyacı duyarlar. Kendilerine uğur getireceğine inandıkları eşyalara dokununca başarılı olacaklarmış gibi düşünürler.
Simetri obsesyonu ve kompulsiyonlar: Obsesif kişilerde en çok görülen bozukluklardan biridir. Bu kişiler günlük yaşamında kendilerine göre belirli bir düzene, simetriye ihtiyaç duyarlar. Sehpadaki aksesuarları düzeltmek, masada tabağı, çatalı, bardağı düzeltmek, eşyaların yönünün aynı olmasını sağlamak gibi düzen ve simetri takıntıları olur.
Sayma kompulsiyonu: bu hastalar günlük yaşamında yaptıkları aktivitelerde belirli bir sayıya ulaşmadıkları zaman, tüm işlerinin aksayacağını, başarılı olamayacağını düşündüklerinden, düşüncesinde olan sayı kadar aktiviteleri yapmaya çalışırlar. Mesela; 30 defa adım atma, yolda giderken şeritleri sayma, araçları sayma gibi.
Saklama ve biriktirme kompulsiyonları: bu hastalarda daha sonradan ihtiyaç duyacakları eşyaları biriktirme, saklama kompulsiyonu olur. Bu takıntı halindeki saklama, biriktirme kompulsiyonu günlük yaşamlarını sekteye uğratır.
Batıl inançların olması, sayıların, renklerin uğuruna inanma: Hastalarda batıl inançlardan dolayı uğurlu veya uğursuz renkler, sayılar etkili olabilir. Eğer yaşam kalitesini etkileyecek derecede batıl inançların olması halinde, kişide obsesif kompulsif bozukluk olarak değerlendirilir.
Obsesif kompulsif bozukluk neden olur?
Bu rahatsızlığın nedenleri hakkında çeşitli görüşler bulunmaktadır. Uzmanlar ailede özellikle anne ve babada, ilk derece akrabalarda rahatsızlığın olması halinde, genetik olarak kişide ortaya çıkacağını düşünürler. Bunun dışında beynin işlevlerinde oluşan bozukluk ve serotonin hormonu düzeyindeki bozuklukta obsesif kompulsif bozukluk nedenleri arasındadır. Hastaların çocukluk döneminde tacize uğraması, travmalar geçirmesi, kısaca stres yaratacak her şeyin rahatsızlığın oluşmasına etken kabul edilir. Bu etkenler kişinin yapısal özellikleriyle de etkileşime girer. Mükemmeliyetçi, titiz kişiler, kuralcı olanlar, katı bir tutumu olanlar rahatsızlığa daha yatkın olurlar.
19.01.2024 03:07:16
Obsesif Kompulsif Bozukluk ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
