Psikoz nedir, geçici olarak gerçeklerden uzaklaşmak olarak tanımlanabilir. Algılamayı ve algılamayı kullanmayı değiştiren bir hastalıktır. Psikoz krizine giren kişide gerçek duygu çarpıklaşarak kişisel değişimler başlar. Hasta olan kişiler yaşadıkları duyguların farkında olmazlar. Gerçek ve hayal dünyası birbirine karışmış durumdadır. Düşünmeden soyutlama, kavram oluşturma, yargılama, sonuca ulaşma gibi durumlar yaşanır. Bir diğer değişle hastada gerçek dışı düşünceler oluşur. Düşünceler mantığa uymaz ve tamamen akıl dışıdır. Bu tür hastalar çevre ve topluma uyum sağlayamaz. Kendi dünyalarında başkalarına yabancı olarak yaşamlarını sürdürürler. Yaşanan belirtiler her hastada farklı şekillerde gelişebilir ve hastalık farklı şekillerde yaşanabilir. Psikoz nedeniyle ortaya çıkan belirtiler kişisel, toplumsal ya da mesleki alanlarda hâkim olabilir.

Hastalarda meydana gelen varsanılar psikozun ileri döneminde açığa çıkan en önemli belirtileri arasındadır. Hasta var olmayan bir şeyi görmek, hissetmek, koklamak, tat almak ve duymak varsanılar arasındadır. Kişi gerçekmiş gibi hayaller görebilir, bazı sesler duyabilir ve olmayan bir şeyleri oluyormuş gibi hissedebilir. Kendine birinin dokunduğunu hissedebilir. Bu tür sanrılar değiştirilmesi çok güç olan inanışlardır. Hasta eşinin kendini başkasıyla aldatıyor sanması gibi çok ciddi olaylara inanabilir. Bu durum karşısındaki kişiyi oldukça rahatsız eder. Hasta karşısındaki kişiye sanki düşmanıymış gibi davranır. Hasta gerçek ile hayali birbirinden ayırt edemez. Bazen kendini ünlü biri zannedebilir, toplumda lider görebilir ve bazen kendini Allah bile ilan edebilir. Televizyon karşısında kendi ile ilgili konuşmalar hissedebilir, şarkılarda kendine mesaj geldiğini düşünebilir. Kendilerine göre başkalarının ne düşündüğünü anlayabilir. Kendi düşüncelerini kimsenin bilmediğini düşünür. Yaşanan sanrılar paranoya olarak gelişebilir. Hasta başkası tarafından kontrol edildiğini, biri tarafından takip edildiğini, kendine tuzaklar kurulduğunu düşünebilir. Hasta her zaman kuşku içindedir ve çevresindeki kişiler tarafından eziyet gördüğüne inanır. Düzensiz davranışlar ve konuşmalar sergiler, alakasız olarak konudan konuya atlar ve kendini ifade etmekte zorlanırlar. Günlük aktivitelerini gerçekleştirirken zorlanırlar. Bazen duygularında değişimler yaşanabilir. Fazla konuşmayabilirler. Bu belirtiler bazen saatler, bazen aylar sürebilir. Hastalık tedavi ile kontrol altına alınmazsa yaşanan belirtiler ömür boyu devam edebilir.

Psikoz her bireyde farklı gelişir. Her kişilik bir diğerinden farklı olduğundan psikoz hastalığına maruz kalan kişiler de birbirinden farklı olurlar. Psikoz hastalığı sosyal bağlamda fark edilebilecek bir hastalıktır. Yaşanan her belirtinin kendine has gelişim süreci vardır.

Psikoz herkeste oluşabilecek bir hastalıktır. Zaman zaman herkes gerçek düşüncelerden koparak hayal dünyasına dalabilir. Çok hassas ve duyarlı kişilerde bunalıma girme daha sık olur ve bu anlamda ciddi olarak zorlanma yaşanabilir. Her insanın bazı dönemlerinde dengesizlikler vardır. Bu dönemler, ergenlik dönemi, eğitimin ardından iş hayatına atılma dönemi, Partner ya da çocukları olduğunda, yaşanan özel ilişkiler bittiğinde kişi kendine farklı bir yön verme çabasına girebilir.

Çoğu insan başkaları açısından tehlike arz eden bir dönem psikotik olabilir. Bu kişiler diğerlerine göre daha farklı tepkiler sergiler. Hasta bunalımdan ve hayattan kaçmak ister. Bu dönemin arkası büyük ihtimalle depresyondur. Bunalımlara karşı çok dikkatli olunmalıdır.

Psikoz yaşanan bireylerde hastalık farklı ve kişisel içeriklere hakimdir. Hastada önce algılama, dil ve düşünce tamamen değişebilir. Bazı hastalarda ise önce ruh hali, yaşam şekli ve motivasyon değişebilir.