Şizofreni belirtileri, gerçek ve gerçek olmayan şeyler arasındaki farkı ayırt edememe, düşünme kabiliyetini kuruyamama, duyguları kontrol edememe ve normal davranış sergileyememe olarak tanımlanan şizofreni, ciddi ve zorlayıcı bir hastalık türüdür. Şizofreninin neden olduğu belirtiler ve komplikasyonlar uygun bir tedavi yöntemi ile düzeltilebilir. Tedavi sayesinde kişinin yaşam kalitesi ciddi anlamda arttırılabilir. Şizofreni tedavisinde önemli olan yaşanan belirtilerin tespit edilmesidir. Bazı bireylerde şizofreni hastalığı birdenbire ortaya çıkarak hastalık tablosu sergilemeye başlanabilir. Yavaş ve sinsi bir şekilde gelişme özelliği olan şizofreni kişinin sergilediği davranışlarda değişiklikler ile kendini gösteren bir hastalıktır.

Şizofreni hastalığında erken belirtiler, kişinin etrafı tarafından algılanan, bir şeylerin yolunda gitmediğine dair sinyaller verebilir. Ancak bu sinyallerin neden kaynaklandığı başlangıçta tam olarak kestirilemez. İlk dönemlerde hasta günlük aktivitelerinden uzaklaşır, zevk alarak yaptığı işlerden zevk almamaya başlar, motivasyonunu kaybeder, duygusal tepkilerinde zayıflık oluşur, ilginç davranışlar sergiler. Şizofrenide erken dönemde yaşanan belirtiler şu şekilde sıralanabilir;

Bu tür belirtiler farklı sağlık problemlerinin de belirtileri olabileceğinden bu belirtileri yaşayan kişilere şizofreni tanısı koymak oldukça güçtür. Fakat yaşanan bu belirtiler mutlaka dikkate alınmalıdır ve kısa sürede bir doktora başvurularak gerekli araştırmalar yapılmalıdır.

Bir olayın ya da işleyişin doğru olmadığı hakkında gerekli deliller olmasına karşın hasta bu olayı kendince doğru kabul eder. Sanrılar şizofrenilerin hemen hemen tümünde görülen belirtiler arasındadır. Sanrılara şu şekilde örnekler verilebilir;

Referans sanrıları: Şizofrenler çevresel olaylardan ya da herhangi bir durumda kendilerine ait mesajların bulunduğuna inanırlar. Örneğin bir şarkıda, halka açık bir reklam afişinde kendilerine ait mesajlar olduğuna inanabilirler.

Zulüm sanıları: Kişi kendini onlar tarafından tehdit edildiğine inanır. Çok ilginç şekillerde yorumlarda bulunabilir. Mesela, uzaylı yaratıkların yemeğine radyoaktif parçacıklar kattığına ve kendini zehirleyeceğine dair düşünceleri olabilir.

Megalomanlık: Hasta kendini tarih karakteri olarak görebilir ya da kendinde insanüstü güçlerin varlığına inanabilir.

Kontrol hezeyanları: Hasta düşüncelerinin ya da davranışlarının başkaları tarafından kontrol edildiğine inanabilir.

Halüsinasyonlar: Halüsinasyon gerçek dışı, sadece kişinin beyninde bulunan ses ya da görüntü olarak tanımlanabilir. Halüsinasyon kişinin beş duyu organını harekete geçirebilir. Ses duyma şizofreni hastalarında rastlanılan en bilindik halüsinasyondur. Duyulan sesler kaba, kötü ve eleştirici seslerdir.

Dağınık konuşma: Dağınık konuşma şizofreninin karakterize belirtilerinden biridir. Hasta konsantrasyonunu sağlamakta ve düşünce akışını kontrol etmekte güçlük yaşar. Yöneltilen sorulara anlamsız cevap verebilir, başladığı bir cümleyi anlamsız bir şekilde tamamlayabilir. Anlattıkları şeyler tamamen mantık dışıdır. Konuşurken devamlı konu değiştirme, düşünceler arasında kopukluk ya da uydurma kelimeler olabilir. Bir kelime defalarca tekrarlanabilir. Anlamsız ancak kafiyeli kelimeler şizofreni hastalarında sıkça görülebilir.

Davranış bozuklukları: Şizofreni hastalığı bireyde amaca yönelik davranış sergilemesini önler, kişinin iş ve özel hayatında iletişimi güçleşir. Yaşanan davranış bozukluğu günlük işlerin aksamasına, beklenmedik, anormal tepkilere, gayesiz davranışlara neden olabilir.

Negatif belirtiler aslında herkeste olabilen, ancak şizofreni hastalarında azalan ya da tamamen yok olan davranışlardır.