Stres
Stres, kişilerin baş edebilme gücünü aşan veya baş edebilme gücünü zorlayan durumlarda kendini koruyabilmek ve yaşamına devam edebilmek amacı ile verdiği psikolojik bir tepkidir. Kişilerin stres altındayken verdiği tepkileri üç ana başlıkta toplayabiliriz. Baş edebilecek gücü olduğuna inandığı durumlarda savaşma tepkisi, baş edeceğine inanmadığı durumlarda kaçma tepkisi, kaçacak kadar dahi imkânı olmadığına inandığı durumlarda donup kalma tepkisi verecektir.
Bu insanın doğal yapısında olan temel dürtülerdir. Genelde verilen tepkiler kişilerin kendisine olan temel inançlarından beslenen dürtülerinden oluşur. Savaşma dürtüsü bulunduğu durumla mücadele etmeye çalışan kişilerin verdiği doğal tepki, başarabilirim, yapabilirim, güçlüyüm şeklide iken, kaçma dürtüsü veren kişilerin vereceği tepkiler, beceremem, zayıfım, fazla zarar görmemek için buradan uzaklaşmam gerekiyor şeklinde, donup kalan kişinin vereceği tepki ise kaçarsam kendimi fark ettirir zarar görürüm, zayıfım, çaresizim şeklide bir tepki olacaktır. Kişilerin bu tepkileri içinde bulunduğu durumdan daha çok, geçmişteki yaşantısının duygusal izlerinin verdiği, kendilik yapısı tarafından belirlenir. Stresin öne çıkan birçok belirtileri vardır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz.
Stresin fizyolojik belirtileri nelerdir?
Yorgunluk, yerinde duramama, adale ağrıları ve ellerin terlemesi şeklinde ortaya çıkar.
Stresin psikolojik belirtileri nelerdir?
Endişelenme duygusu, sinirli olma hali, konsantrasyonda yaşanan güçlükler, unutkan olma hali ve kontrolsüz olma duygusu olarak kendini gösterir.
Stresin davranış olarak belirtileri nelerdir?
Sigara, alkol gibi maddeye aşırı düşkünlük hali, beslenme ve uyku dengesinin, normalden fazla veya az olarak bozulması, telaşlanma duygusu ve sosyal ortamlardan uzaklaşmak şeklinde belirir.
Stres Birçok hastalığa sebep olabileceği gibi, birçok rahatsızlıktan sonra da ortaya çıkabilir. Ya sorunu çözemediğimiz veya engellemekte yetersiz kaldığımız durumlarda stres yaparız. Gücümüzü aşan, sınırlarımızı zorlayan ve yetişemeyeceğimiz düşüncesiyle her şeyi stres yapabiliriz. Herhangi bir sebepten, bir işe, programa veya toplantıya geç kalacağımız ve yetişemeyeceğimizi anladığımız durumlarda önce çaresizlik duygusu, hemen arkasından da öfke duygusu ortaya çıkacaktır. Ortaya çıkan öfke, öfkeye sebep olan kişiyle veya o anda ani tepki olarak telefon açan kişi ile tartışmasına sebep olacaktır.
Vücudumuz zihinsel ve bedensel olarak birlikte işlev gören, birbirinden ayrı düşünülemeyen bir sistemdir. Stres zihnimizde ortaya çıkmasına rağmen bedenimizi çeşitli şekillerde etkileyen psikolojik bir olaydır. Yapılan bütün klinik araştırmaların sonuçlarına bakıldığında, stresin insan vücuduna ne kadar ciddi hasar verdiğini ortaya koymaktadır. Stres vücudun çalışmasını etkilediği gibi gerek psikolojik gerekse fizyolojik birçok hastalığın da tetikleyicisi durumundadır. Bu rahatsızlıklardan bazıları şunlardır. Depresyon ve buna bağlı olarak ortaya çıkan tansiyon, kalp krizi riskinin artması, kısmi veya tam felç riskinin artması, kanser riskinin artması, halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen diyabet, ülser riski, unutkanlık, uyku bozuklukları, aşırı gıda tüketimine eğilim ve obezite, hormon dengesinin bozulması ve buna bağlı olarak cinsel işlev bozukluklarını sayabiliriz.
Stresle Nasıl Başa Çıkabiliriz?
Stres her ne kadar sinsi ve tehlikeli psikolojik bir rahatsızlık olsa da stres kontrol altına alınabilir, stres yapan rahatsızlıkları en aza seviyeye indirebiliriz. Öncelikle stres yapan konuların belirlenmesi gerekir. Biraz araştırma yaptığınızda size stres yapan birçok konunun kontrol edilebilir olduğunu, kontrol edilemez, kontrolünüz dışında kalan birçok konunun da kabul edilebilir olduğunu görebilir, biraz özveri ile katlanmayı deneyebilirsiniz. Stres kaynaklarından, Kontrol edilebilir ve biraz çaba ile değiştirilebilir olanları, yeni stratejiler geliştirerek, problemleri çözmeye odaklı yeni yaklaşımlar ve yaşam tarzı ile çözme yoluna gidebilirsiniz. Stresle başa çıkmanın birçok yöntemleri vardır, bunlar herkesin uygulayabileceği birçoğu basit yöntemlerdir.
Kontrol edilebilir stres kaynakları için yöntemler şu şekilde sıralanabilir- Yapmak istediğiniz bir işi önceden planlayarak düzenlemek,
- Sorun olan şeyleri düzenlemek için yardım almak,
- Size yardımcı olabilecek kişi veya uzmanı ile konuşmak,
- Size stres yapan kişi ile yüzleşmek,
- Stres yapan ortamlardan uzak durmaya çalışmak,
- Stresle başa çıkmak için ortam yaratmak,
- Stresle başa çıkmak için kendinle anlaşma yapmak.
- Acı çektiren olayları hatırlamaktan kaçınmak.
- Gerilim azaltıcı fiziksel egzersizler yapmak.
- Boş zamanlarınızda stresten uzak kalmak için eğlenceli ortamlarda bulunmak.
Stresle başa çıkmanın bilimsel yöntemleri nelerdir?- Stresle baş edebilmek için kendinizle diyalog kurun.
- Kendinizi içinde bulunduğunuz durumla baş ederken canlandırın.
- Gerçekçi olmayan düşüncelerinizle, nelerin gerçekçi, nelerin gerçek dışı olduğu üzerinde kendinizle tartışın.
- Olayları yeniden değerlendirerek olayların iyi taraflarını da arayın.
- Endişe yaşadığınız süreyi ve ortamı sınırlı tutmaya çalışın.
- İçinde bulunduğunuz durumu diğer insanlarla karşılaştırıp olumlu düşünceler edinin.
Stresle baş edebilmek için size stres yapan potansiyel kaynağı bir kez belirledikten sonra, baş edebilmek için doğru bir stratejiyi belirlemeye dikkat edin. Unutmayın ki ihtiyacınız olan tek şey, değiştirebileceğiniz durumları değiştirmek için biraz çaba, biraz cesaret etmek, değiştiremeyeceğiniz durumlara da biraz sabır göstermek, her ikisi arasındaki dengeyi bulmak için de en önemlisi aklınızı kullanmaktır.
21.01.2024 16:01:56
Stres ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
.jpg&description=Stres){kind=link}