Tik
Tik, belirli kalıplarda sürekli ani tekrar eden, sürekli bir kas grubunun hareketi sonucunda oluşan ses ve hareketlere tik denir. Dışarıdan bakıldığında görülmeyen tikler de bulunmaktadır. Bunlar; karın kasılması ve ayak parmağı çıtlaması vb. Gibi tiklerdir. Tik sonucunda meydana gelen hareketler diğer hastalıklardan ortaya çıkan hareketler ile karıştırılmamalıdır.
Ses tikleri ise burun, ağız ve gırtlaktan hava geçmesi ile oluşan istem dışı seslerdir. İstem dışı gerçekleşen bu hareket ve sesler kişiden kişiye değişmektedir. Tik, psikolojik veya organik nedenler ile ortaya çıkabilir. Eğer organik nedenlerden ortaya çıkmış ise genellikle bu tikler kalıcıdır ve zaman içinde Tourette bozukluğuna dönüşebilir. Tik davranışı genellikle 1 saniyeden daha sürer ve kişi bu hareket veya sesten sonra kendini rahatlamış hisseder.
Tik bozukluğu tipleri
Tikler, motor ve vokal tikler olarak ikiye ayrılmaktadır. - Motor tikler: İstem dışı gerçekleşen omuz silkme, göz kırpma, baş sallama gibi tekrarlayan hareketlerdir.
- Vokal tikler: Boğazdan çıkan sesler, boğaz temizleme gibi istemsizce tekrarlayan seslerin çıkmasıyla oluşur.
Tik bozukluğu neden olur?- Yoğun stres hali, kaygı ve üzüntünün arttığı haller, yorgunluk, başkalarının önünde aktif eylemlerde bulunma, can sıkıntısı durumlarda tikler ortaya çıkar.
- Tourette ve Huntington hastalığı, torsiyon distonisi, Epilepsi hastalığında kullanılan ilaçlar, karbonmonoksit zehirlenmeleri, kafa tramvaları ve zekâ geriliği sonucunda da tikler meydana gelebilir.
Tik bozukluklarının başlangıcı ve seyri
Araştırmalar sonucu toplumda %0,5 oranında tik bozukluğu görülmektedir ve erkeklerde kadınlardan yaklaşık üç kat fazla görüldüğü de saptanmıştır. Tik bozukluğu, genellikle çocuk yaşlarda görülen bir bozukluktur ve ilk görülen tik hareketi çoğunlukla göz kırma hareketidir. Bozukluklar ilerledikçe bu hareketler bedene doğru yönelir.
Hastaların yüzde 40'ında ergenlik dönemi gelmeden tik bozuklukları giderilmiştir. Yüzde 30'unun ise tik bozukluğu hafifletilmiştir. Hastaların geriye kalan yüzde 30'unda bu problem ne yazık ki yaşam boyunca devam ediyor. Ayrıca tik bozukluğu, obsesif-kompulsif bozuklukla bir arada da görülmektedir. Genellikle sayı sayma, kontrol etme gibi davranışlar da bu hastaların tik bozuklukları arasında yer alır.
Tik bozukluklarının tedavisi nasıl yapılır?
Eğitim ve destekleyici psikoterapi ile ilaç tedavisi bu bozukluğun giderilmesine yardımcı olur. Kronik motor tiklerde genellikle ilaç tedavisi uygulanmaz. Tedavi için aile, öğretmen iş birliği de büyük önem taşımaktadır.
19.01.2024 05:16:05
Tik ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
