Uykusuzluk
Uykusuzluk, uykuya dalmakta veya uykuyu sürdürmekte güçlük çeken veya uykunun dinlendirici olmaması yönünde şikâyetlerle tanımlanır. Yetişkin bir bireyde yüzde 10-15'inin ciddi uykusuzluk tarifi son derece yaygın hale gelmiştir. İlerleyen yaşlarda ve özellikle kadınlarda daha sık görülmektedir. Uykunu süresi ve zamanı altta yatan hemeostatik uyku düzeni ve sirkadiyen yani (Biyolojik saat) süreçlerle belirlenmiştir.
Uykusuzluk, bilişsel ve psikomotor performansın kaybı, artmış sağlık harcamaları, düşük yaşam kalitesi, artmış duygu durum ve artmış iş okul devamsızlığı ve anksiyete bozukluğu veya madde bağımlılığı ile ilişkilidir.
Akut Uykusuzluk Nedir?
Genellikle 1 gün veya 3 hafta sürer. Akut uykusuzluk durumsal stres, yabancı mekânda bulunmak, vardiyalı çalışma, akut tıbbi hastalık veya ağrılar, kafein ve alkol kullanımı sebepleri ile oluşmaktadır. Yanlış bilinen ve uykuya dair kaygı duymak, yani şartlanılmış uykusuzluk gibi nedenler ile uykusuzluk bünyede kendi kendine kötüleştiren döngü üretemez ise genellikle zaman ile düzeldiği görülür. Uykusuzluk tedavisinde altta yatan neden araştırılmalı ve çözülmelidir. Uykusuzluk şikâyeti eğer birkaç günden uzun sürüyorsa mutlaka Uzman hekim kontrolünde medikal tedaviye başlanmalıdır. Aynı zamanda stres azaltıcı teknikler uykusuzluk için önerilmelidir.
Kronik Uykusuzluk Nedir?
Birincil olan kronik uyku bozuklukları (Tüm uykusuzlukların yüzde 10-20 kadarıdır)
Kronik uyku bozuklukları 3 alt tipten oluşmaktadır.
- . Uykusuzluk tedavisinde bilişsel, davranışçı teknikleri uzun süren dönemde en iyi etkinliğe sahip olduğu gösterilmiştir.
- Şartlanmaya bağlı olarak psikofizyolojik uykusuzluk ve onun sonuçlarından korkunun sebep olduğu bir anksiyete bozukluğudur.
- Uyku durumunu yanlış algılama ve polisomnografik olarak kaydedilen uyku ile hastanın algılamış olduğu uyku arasındaki tutarsızlıktır.
- İdiopatik uykusuzluk ise genellikle yaşam boyu sürer ve diğer nedenlerin dışlanmasıyla tanı konulur.
İkincil Kronik Uyku Bozuklukları
Psikiyatrik Hastalıklar: Bütün uykusuzlukların yüzde 50'den fazlası olarak görülen kronik uykusuzluğun en yaygın nedeni psikiyatri hastalıklardır. Tedavi altta yatan psikiyatri hastalığın etkili olmuş olduğu tolere edilmiş ajan ile tedavisi olabilmektedir.
Huzursuz Bacak Sendromu: Genellikle kadınlarda erkeklerden daha çok görülmektedir. Akşamları veya geceleri lüks eden ya da gündüzle kıyaslandığında daha kötü olarak hissedilen bu rahatsızlık daha çok bacaklarda hareketle hafiflediği görülen uyuşma ve rahatsızlık şikâyetlerinden meydana gelen bir uykusuzluk sendromudur.
Sağlıklı Uyku Nasıl Olmalıdır?- Kişi uykusu gelmeden yatağa girmemeli.
- Tütün kullanımı, alkol, kafeinli içecekler ve koladan uzak durmalıdır.
- Çok tok ya da aç olmamak.
- Her gün düzenli egzersiz yapmak.
- Her sabah belirli bir saat belirlemek ve kalkmak.
Yatak odalarında ışık, ısı ve ses yönünden izole etmek. Yani sağlıklı bir uyku için yukarıda bahsi geçen konulara azami özen göstermek sağlıklı bir uyku ve uyku hijyeni için çok önemlidir.
19.01.2024 10:25:28
Uykusuzluk ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
.jpg&description=Uykusuzluk){kind=link}