Yalan söyleme hastalığı, tıpta bir çeşit kontrol bozukluğu olarak tanımlanan mitomani adıyla da anılır. Bu hastalığa yakalanmış kişilere ise“mitoman” denir.

Yalan söyleme hastalığı, bireyin dikkat çekmek ve toplumda odak noktası haline gelmek istemesi sebebiyle başvurduğu yöntemin artık kontrol edilemez hale gelmesiyle ortaya çıkar. Bir neden ve amaç olmaksızın kontrolsüzce, dikkat çekecek kadar çok yalan yalan söylemeye başlarlar. Söyledikleri yalanlara artık kendileri bile inanırlar.

Yapılan araştırmalar hastalığın başlama yaşının 16 olduğunu belirtiyor ve bin kişiden 1 kişide görülüyor.

Yalan söylemehastalığı, bireyin ve çevresinin günlük yaşantısını zorlaştıran ciddi bir hastalıktır. Psikiyatri Tanı Kriteri kitapçığında kaygı bozukluğu, depresyon gibi tanı grubunda yer almasada, çeşitli rahatsızlıkların semptomlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Birçok insan genellikle karşısındakinden korktuğu için yalan söyler. Kendisini korumak ya da oluşabilecek olumsuz durumun sonucundan kaçınabilmek için yalana başvurur. Mitomani ise ruhsal bir problem olarak kabul edilir. Çünkü gerçekliğin ötesinde bir kurgulama süreci söz konusudur. Aynı zamanda yalanın alışkanlık haline gelmiş bir şeklidir.

Yalan söylemehastalığı daha çok dürtü kontrol bozukluğu olarak tanımlanabilir. Kişi yalan söyleme dürtüsünün önüne geçemez. Karşısındaki insan, onun bu yalanını umursamayacak olsa bile bu yalanı söylemekten kendisini alıkoyamaz. Kişinin kendisini daha önemli hissettirmek için söylediği yalanların çevresinden ziyade kendisine zararı dokunur fakat bunu önemsemez. Gündelik basit mevzular için bile abartılı yalanlar söyleyebilir, çevresine bunu bir daha yapmayacağına söz vermesine rağmen bununla başa çıkamaz. Sonuçta yalan söylemekten duyulan hazzın etkisi büyüktür. Tedavisi de genellikle buna yöneliktir. Yani dürtülerle ilgili bir tedavi belirlenir.

Mitomanlar çoğu kez yalan söylediklerinin farkındalardır ancak bazen yalanlarına kendilerini kaptırırlar. Dolayısıyla bu sunumlarını da daha etkili yapmalarına neden olabilir. Ayrıca mitomanların çoğu sosyal ve hareketli insanlardır. Üstelik sevimli halleri de vardır. Ancak yalanlarını ortaya çıkarırsanız oldukça agresifleşip, alıngan tavırlar sergilerler.

Yalan söyleme hastalığı bir tür davranış bozukluğu olduğu için ilaç ve psikoterapi ile tedavi gerçekleştirilir. Terapide hastanın yalana başvurma sebepleri araştırılır. Hastayı tanımaya başlayan doktor, konularla ilgili konuşarak hastaya güvenebileceği duygusu verir. Güven ortamında hasta kendini daha iyi hisseder ve kendinde eksik olan duygularını geri kazanmaya başlar. Sağlam ve iyi bir tedavinin sonucunda hastalık kendini tekrar etmez.

Mitomani hastalarını dışlamamak gerekir. Birçok insan bu hastalığa yakalandığını bile anlamayabilir. Böyle durumlarda yapılması gereken, bu davranış ve hastalık hakkında hastaya bilgi verilmesi ve tedavi olması amacıyla Uzman bir psikoloğa gitmesini sağlamaktır.