Panik Bozukluk ve Tansiyon İlişkisi
Panik bozukluk, ani ve yoğun korku ataklarıyla karakterize bir anksiyete bozukluğudur. Bu ataklar sırasında vücut "savaş ya da kaç" tepkisi verir, bu da fizyolojik değişikliklere yol açar. Tansiyon (kan basıncı), bu süreçten doğrudan etkilenir. Panik atak sırasında sempatik sinir sistemi aktive olur, adrenalin ve noradrenalin gibi stres hormonları salgılanır. Bu hormonlar kalp atış hızını artırır ve kan damarlarını daraltarak kan basıncını yükseltir. Geçici bir yükselme olmasına rağmen, sık panik ataklar uzun vadede hipertansiyon riskini artırabilir. Ayrıca, panik bozukluğu olan bireylerde sürekli kaygı, kronik stres oluşturarak tansiyon düzensizliklerine katkıda bulunabilir.
Panik Bozukluğun Tansiyona Etkileri
- Ani tansiyon yükselmeleri: Panik atak sırasında kan basıncı hızla yükselebilir, bu da baş dönmesi veya çarpıntıya neden olur.
- Uzun vadeli risk: Tekrarlayan ataklar, kalp-damar sistemini zorlayarak hipertansiyon gelişimine zemin hazırlayabilir.
- Beyaz önlük hipertansiyonu: Panik bozukluğu olan kişiler, hastane ortamında stres yaşayarak tansiyonlarının yanlış ölçülmesine neden olabilir.
- İlaç etkileşimleri: Panik bozukluk tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar tansiyonu etkileyebilir; bu nedenle düzenli takip önemlidir.
Panik Bozukluk Belirtileri
Panik bozukluk, tekrarlayan panik ataklarla kendini gösterir. Bu ataklar genellikle aniden başlar ve 10-20 dakika içinde zirve yapar. Belirtiler fiziksel ve psikolojik olarak ikiye ayrılabilir:
Fiziksel Belirtiler:
- Çarpıntı veya hızlı kalp atışı: Kalbin kuvvetli veya hızlı attığı hissi.
- Göğüs ağrısı veya rahatsızlık: Sıklıkla kalp kriziyle karıştırılabilen bir belirti.
- Nefes darlığı veya boğulma hissi: Hızlı soluk alıp verme ve hava açlığı.
- Terleme veya titreme: Vücut ısısı değişiklikleriyle ilişkili.
- Baş dönmesi veya bayılma hissi: Tansiyon değişimlerine bağlı olarak ortaya çıkabilir.
- Mide bulantısı veya karın ağrısı: Sindirim sisteminde stres kaynaklı rahatsızlık.
- Üşüme veya sıcak basması: Ani vücut ısısı dalgalanmaları.
Psikolojik Belirtiler:
- Ölüm korkusu: Atak sırasında yoğun bir şekilde öleceğini düşünme.
- Kontrolü kaybetme veya çıldırma korkusu: Gerçeklik algısının bozulduğu hissi.
- Derealizasyon veya depersonalizasyon: Çevrenin veya kendinin gerçek dışı olduğu duygusu.
- Sürekli endişe: Bir sonraki atakla ilgili kaygı ("beklenti anksiyetesi").
- Kaçınma davranışları: Panik atak tetikleyebilecek yer veya durumlardan uzak durma.
Panik bozukluk, tedavi edilmezse yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilir. Psikoterapi (özellikle Bilişsel Davranışçı Terapi) ve ilaç tedavisi etkili yöntemlerdir. Tansiyon gibi fiziksel belirtiler için doktor kontrolü önerilir. Unutmayın, bu belirtiler başka sağlık sorunlarıyla da ilişkili olabilir; bu nedenle profesyonel bir teşhis almak önemlidir.
|