Psikosomatik

Psikosomatik, yaşadığımız stres ya da içsel sıkıntıların bir şekilde dışa vurumudur. Bedensel şikâyetlerle ruhsal sıkıntılarla arasında bağlantı çok öteden beri bilinen bir gerçektir. Bedensel hastalıklarla kendini gösteren ve psikolojik sebeplerle ortaya çıkan hastalıklara psikosomatik hastalıklar denir. Gündelik hayatımızda sıklıkla şahit olmuş ya da yaşamışızdır. Örneğin stresli bir olaydan sonra midede ülser oluşması, iş yerinde bunalıp başın ağrıması gibi. Birtakım hastalıkların oluşumunda, var olan hastalığın artmasında ya da gerilemesinde ruhsal durum çok önemlidir.

İnsanların iç dünyalarında oluşan birtakım olumsuz durumlar, psikolojik sorunlar olarak nitelendirilebilir. Meydana gelmesi oldukça çeşitli nedenlere bağlı olabilen psikolojik sorunlar, kişinin ruh halini etkilediği için, dış dünyada mutsuz olmasına sebep olmaktadır.

Günümüzde oldukça ilerlemiş olan modern tıp, psikolojik sorunların insan bedenini de etkilediği konusunda oldukça geniş kapsamlı araştırmalar yürütmektedir. Kişinin içinde olduğu ruh hali ile psikoloji bilimi ilgilenirken, bu ruh halinin vücutta meydana getirmiş olduğu etkilerle de tıp bilimi ilgilenir. Psikosomatik kavramı ise psikolojik sıkıntıların sonucunda kişilerde oluşan ve tıbbın inceleme alanına giren hastalıkların genel adıdır. Psikosomatik kavramı, insanların ruh dünyalarındaki birçok sıkıntıların insanların bedenlerinde oldukça ciddi hastalıklara neden olabileceğinin fark edilmesiyle ortaya çıkmış bir kavramdır. Beden sağlığı ve ruh sağlığı arasındaki ilişkinin anlaşılmasının ardından, ruh sağlığıyla paralel gelişen hastalıkların tedavileri üzerinde de araştırmalar yapılmaktadır. Gerek tıp biliminin gerek psikoloji biliminin birlikte yürüttüğü araştırmalar sonucunda, psikomatik rahatsızlığının görülme yaşının çocukluğa kadar indiği anlaşılmıştır. Psikomatik rahatsızlıkların görülme oranı son yıllarda artış göstermiş durumdadır. Bunun nedeni ise yeni çağın en büyük sorunları arasında gösterilen stres adı verilen kavramdır.

Psikosomatik rahatsızlıklar, sorunların kişinin içinde düşünsel ve duygusal olarak çözülemediği durumlarda meydana gelmesiyle beraber, tek başına yeterli olmayıp çeşitli etkenlerin birbirini etkilemesiyle ortaya çıkmaktadır. Bu faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz:

Organlarda yapısal bozukluklarla birlikte olan ama oluşmaların da ruhsal sorunların rol oynadığı bedensel hastalıklar: mide-bağırsak ülserleri, ülseratif kolit gibi rahatsızlıklar.
Ruhsal nedenlerle ortaya çıkan konstrüktif (Yapısal) sorun olmaksızın, yalnızca fonksiyon bozukluğu ile kendini gösteren bedensel hastalıklar: kaşıntı, bedenin uç noktalarında uyuşma, karıncalanma, çarpıntı, tansiyon oynamaları şişkinlik, kabızlık, ishal, hazımsızlık gibi mide-bağırsak hareket bozuklukları, gibi hastalıklar.

Psikolojik nedenli rahatsızlıkların paralelinde, vücutta oluşan psikosomatik hastalıklar, insanlar için olumsuz durumlar doğurabilir. Bu tür hastalıkların çoğu zaman cilt rahatsızlıkları olması, daha da kötü sonuçlara yol açabilmektedir. Psikolojik bozukluklarla beraber gelişen psikosomatik hastalıkların başında, ciltte kaşıntı meydana gelmesi, kaşıma sonrasında meydana gelen cilt yaraları, erken yaşta görülen saç beyazlaması ve saç dökülmesi gibi hastalıklar gelmektedir. Anlatılan cilt sıkıntılarının dışında, psikolojik rahatsızlıklar söz konusu bireyin iç organlarında oluşan bazı hastalıklara da neden olabilmektedir. Bu duruma verilebilecek en iyi örnekleme ise gün içinde yaşanan stres sonrası kişilerin midelerinde meydana gelen kasılma ya da yanma gibi durumlar, psikolojik sorunların sonucunda ortaya çıkmış olabilir. Tabi kişinin bu rahatsızlığı fizyolojik sebeplerden ötürü de gelişebilmektedir.

Psikosomatik hastalıklar, daha çok ergenlik çağında olan gençlerde görülmektedir. Bunun nedeni ise bu süreçteki bireylerin ruhsal olarak inişli çıkışlı bir dönemden geçmeleridir. Yetişkinlerde de oldukça yaygın bir şekilde psikosomatik hastalıklar görülmektedir. Bu tür rahatsızlıklara birçok psikolojik sorun neden olabilirken, duygu ve düşüncelerin dışarıya istenildiği gibi yansıtılamaması da fiziksel bir hastalığa sebep olabilmektedir. Psikolojik rahatsızlığı olan kişilerin hem ruh sağlığı hem de fiziksel sağlığı açısından bir psikoloji uzmanına danışmaları, ileride yaşanabilecek olan olumsuz durumları önlemede oldukça faydalıdır.

Bu hastalarda psikoterapotik ve tıbbi ortak tedavi uygulanması gerekmektedir. Bu hastalar genellikle psikiyatrik durumlarını çoğunlukla inkâr ettiği için, özenli yaklaşılmalı ve durumuyla hastalığı arasındaki bağlantı anlayabileceği biçimde anlatılmalıdır. Yakınlarına rol yapmadığı ve gerçekten hastalığı olduğu anlatılarak, hastanın kötü muamele görmemesi sağlanmalıdır. Bu anlamda aile terapileri oldukça mühimdir. Ağır ruhsal sorunlar tespit edildiğinde mutlaka ilaçlı tedavi uygulanmalıdır.