Demans

Demans, beyin hücrelerinde meydana gelen hasar ve hücre kaybına yol açan hastalıkların belirtisi olarak oluşum gösterir. Normal şartlarda, yaşlanma sürecine bağlı olarak beyin hücrelerinde belli oranlarda kayıp yaşanabilir. Bu normal olarak kabul edilir. Ancak beyin hücresinde yaşanan fazla kayıp ya da bu kaybın hızla gerçekleşmesi beynin fonksiyonlarını yerine getirememesine neden olur. Bu durumda ortaya demans denilen hastalık çıkar. Demans, zihinsel becerileri yitirme, sosyal etkinliklerin olumsuz etkilenmesi gibi çok ciddi sıkıntılara yol açar. Yaşa bağlı yaşanan normal zihinsel yaşlanmada kişinin hayatı çok fazla etkilenmez.

Demans hastalığı üzerinde en çok Alzheimer hastalığının etkin olduğu düşünülmektedir. Alzheimer beyin üzerinde etkili olan, ilerleyen ve geri dönüşümü olmayan bir hastalıktır. Hastada hafıza kaybı, depresyon, yönünü bulamama, konuşma güçlüğü, kişi ve mekanları tanıyamama gibi şikâyetler açığa çıkar. Alzeheimer harici demansa yol açabilen diğer faktörler;

Demans hastalığın en belirgin belirti unutkanlıktır. Hasta eski yılları net bir şekilde hatırlarken yeni gerçekleşen olayları anımsayamaz. Bu durum hastanın yakınları için yanıltıcı bir durum olabilir. Eskiyi net bir şekilde anımsayan kişide bunama tanısı geç konulabilir. Yaşanan unutkanlık her geçen gün ilerleyerek devam eder. Hasta yakınındaki kişileri tanıyamaz, eşyaları hatırlayamaz duruma gelebilir. Fakat her unutkanlık demans belirtisi olarak algılanmamalıdır. Demans hastalarında cinsel istekte artış yaşanır. Cinsellik ile ilgili konuşmalar başlar. İlerlediğinde toplum içinde soyunmaktan kaçınmazlar. Demans hastalarında sinirlilik başlar ve hasta öfkesini kontrol edemez. Belli bir zaman geçtikten sonra kendine ve yakınlarına zarar vermeye başlarlar. Ağlama nöbetleri, motivasyon eksiklikleri, uykuya düşkünlük, terk edilme korkusu, sürekli isteklerde bulunma, şüphe gibi duygular başlar. Bu davranışların hasta yakınları tarafından dikkate alınması önemlidir. Bu sayede teşhis ile erken tedaviye başlanabilir.

Demans Alzheimer harici başka bir sorun nedeniyle ortaya çıkmışsa genellikle tedavi edilebilir. Eğer demans Alzheimer nedeniyle oluşum göstermişse hastalığın seyrini yavaşlatmaya yönelik tedaviye başlanır. Erken teşhis ve tedaviyle hastalarda unutkanlığı ve diğer belirtileri azaltmaya yönelik ilaç tedavisine başlanır. Tedavide amaç beyin hücre ölümünü yavaşlatmaktır. Hastalığın tam olarak bir tedavisi olmasa da yapılan araştırmalar sonucunda olumlu sonuçlara ulaşılabilmektedir. Demans tedavisinde çevresel faktörler ve sosyal destek önemlidir. Hastanın zihinsel yeteneğini geliştirmek amacıyla bulmaca çözme, kitap, gazete okuma gibi eylemler oluşturulmalıdır. Hastanın yeteneklerini kullanmasını sağlamak tedavi için önemlidir. Hastanın yakınlarının sabırlı olması ve hastalık hakkında gerekli eğitimi alması gerekir. Hastalık erken dönemde teşhis edilmişse tedavide başarı şansı oldukça fazladır. Vasküler demans hastalarında beyne ulaşan kan akımı düzenlenerek hastalık bunamaya yol açmadan kontrol altına alınabilir. Diğer demanslarda ise tedavi ile hastalığın şiddeti ve seyri yavaşlatılabilir. Tedavide çeşitli ilaçlar kullanılır.